درس سوم: ویرایش
در عبارت زیر ،از کاربرد کدام واژه باید تا حدّامکان پرهیز کرد؟ چه واژه ای را می توان معادل آن به کار برد؟
«جمعیّت انبوه، ویران کننده ی محیط زیست می باشد.»
چرا نباید در نوشته های خود از عبارت «از جای بشد » به جای «عصبانی شد» استفاده کرد؟
عبارت های زیر را ویرایش کنید.
الف-«مدیر محترمۀ باشگاه ورزشی را در آخرین مسابقۀفینال دیدم.
ب- در واقع این جور وقت ها آدم دچار خودپرستی می شود که به درد نمی خورد.
کدام جمله درست است؟
الف-این موضوع ساده ای است که مشمول حال هر انسانی در هر زمان می شود.
ب- این موضوع ساده ای است که شامل حال هر انسانی در هر زمان می شود.
چرا کاربرد جمله ی زیر از نظر نگارشی درست نیست؟
« دو خواهر و برادر حافظ کلّ قرآن شدند.»
جمله ی زیر از نظر نگارشی چه اشکالی دارد؟
« گاهی ماشین ها تولید صداهایی ناهنجار را ایجاد می کنند که بسیار آزار دهنده است.»
تضاد میان اجزای عبارت زیر چگونه برجسته شده است؟
«دوست واقعی و پنهان کاری!»
کدام گزینه از نوع ویرایش زبانی به شمار می آید؟
الف- کاربرد درست همزه ب- رعایت ارتباط موضوعی در نوشته پ- رعایت علایم نگارشی ت- به کار بردن فعل با حرف اضافه ی آن
به کار بردن کدام کلمه در نگارش فارسی نادرست است؟
الف- اتّفاقات ب- ارتباطات پ- تصادفات ت- فرمایشات
چرا جمله ی « گلستان توسط سعدی نوشته شد.» درست نیست؟
در مورد« کژتابی »عبارت زیر تو ضیح دهید.
« همسر این مرد که خیّاط است با خانواده ام رفت و آمد دارد.»
چرا عبارت زیر از نظر نگارشی نادرست است؟
« دو موتور سوار به هم خوردند و کلّه ی یکی از آن ها زخمی شد.»
عبارت زیر را ویرایش کنید.(4مورد)
«بازرسان با توجه به سوابق گذشته ی متّهم ،نتایج به دست آمده را تلفناً یا به وسیله ی پست گزارش می کنند.»
ابتدا دلیل غلط بودن هر یک از جملات زیر را بنویسید ؛ سپس مشخص کنید ویرایش هر جمله در حوزه ی کدام نوع ویرایش قرار می گیرد؟
الف- حسن خوبی یک دانش آموز تلاشکری اوست.
ب- دوست من، حاصلضرب این اعداد را درست نوشت.
جمله های زیر را ویرایش کنید.
این نکته توسط یکی از حاضران گفته شد.
امواج ماورای صوت توسط گوش شنیده نمی شود.
این تصویرتوسط کمال الملک کشیده شده است.
مسعودی ترسید تئسط نانوا شناخته شود.
خانه توسط احمد خریده شد.
شهر از سوی دشمن آتش زده شد.
نماینده ی ایران از سوی معاون وزرات امور خارجه تا فرودگاه بدرقه شد.
این خبر را توسط چه کسی شنیدید؟
این مزرعه توسط نرده از جنگل جدا شده است.
زندانی توسط گلوله از پا در آمد.
نامه توسط پست فرستاده شد.
بهای کالا را توسط چک می پردازد.
این رود توسط چند مصب به دریا می ریزد.
او توسط حریق کشته شد.
بلاد عراق و پارس توسط لشکریان اسلام فتح شد.
این بنا توسط زلزله ویران شد.
درس چهارم:
. املای کدام گزینه نادرست است؟
الف- نقض پیمان ب- کلام مزبور پ- تمثال نیم رخ ت- مقاک خاک
املای کلمه ها ، به ترتیب معانی (قیمت – چاق – ترسناک – حجاب ) در کدام گزینه درست است؟
الف- ثمن – سمین – هایل – حایل ب- سمن – ثمین – هایل – حایل
پ- ثمن – سمین – حایل – هایل ت- ثمن – صمین – هایل – حایل
شکل املایی کدام گزینه بر شکل های دیگر ترجیح دارد؟
الف- شؤون-رؤوف ب- مسأله – جرأت پ- هیأت – مسؤول ت- هیئت – جرئت
کدام گزینه از نظر مطابقت نهاد جدا و و نهاد پیوسته درست نیست؟
الف- روز های نوجوانی به سرعت از پی هم می گذرد. ب- گذشت این روزها در سرنوشت ما تأثیر فراوان دارند.
پ- دنیا در اثر رشد وسایل ارتباطی به دهکده ی جهانی مبدل می شود. ت- موفقیت ها خود به خود به دست نمی آیند.
در همه گزینه ها غلط املایی وجود دارد به جز گزینه ی...
الف- گماشته و منصوب ب- حال وآجل پ- شعر مذکور ت- سفیر گلوله
ب) املا و بياموزيم(3نمره)
شکل درست /ء/ را در کلمات زیر بنویسید.
مشم/ء/ز :................................................مُ/ء/ انست:.........................................
درس پنجم: مطابقت نهاد و فعل
«استدعا کردن» گونه ی مؤدبانه ی کدام فعل است؟
گونه ی مؤدبانه ی مصدر« بودن» را درباره ی مخاطب بنویسید.
گونه ی مؤدبانه ی مصدر« آمدن» را درباره ی مخاطب بنویسید.
در عبارت زیر چه نوع حذفی دیده می شود؟
«مور،چه می داند که بر دیواره ی اهرام می گذرد یا بر خشتی خام»
در جمله ی زیر ،فعل حذف شده را بیابید؛ سپس بنویسید حذف به چه قرینه ای صورت گرفته است؟
«از دوستم پرسیدم : از کتاب های تازه چه خبر؟»
کدام عبارت درست است؟دلیل پاسخ خود را بنویسید.
الف- مردم به خیابان آمدند. ب- مردم به خیابان آمد.
نوع حذف را در عبارت زیر مشخص کنید.(ذکر 2 مورد کافی است)
من بسیار تلاش کردم تا هدف اصلی برسم ؛امّا نتوانستم.
در کدام گزینه فعل درست به کار نرفته است؟
الف- مریم ومینا به مدرسه رفتند. ب- زهرا با دوستش به کتابخانه آمدند.
پ- ما ودانش آموزان کلاس اول به اردو رفتیم. ت- شما و والدینتان در جلسه حضور داشته باشید.
در کدام گزینه شناسه آشکار است؟
الف- او هر روز به مدرسه می رود. ب- او دانش آموز فعالی است.
پ- آخر خیاط در کوزه افتاد ت- درست را بخوان
برای کلمات(سنگ ها – مجلس – دسته ی اسکناس – ملّت) به ترتیب چه فعلی به کار می رود؟
الف- مفرد / جمع – مفرد – مفرد - مفرد / جمع ب- مفرد – مفرد - جمع – مفرد / جمع
پ- مفرد / جمع – جمع – مفرد - مفرد / جمع ت-- مفرد / جمع – مفرد- جمع – مفرد
در کدام گزینه مطابقت نهاد جدا و و نهاد پیوسته درست نیست؟
الف- پیامبر اکرم(ص) در مکّه متولّد شدند. ب- هر کدام از دانش آموزان برای درس نخواندن دلیلی آوردند.
پ- دسته ی عزاداری وارد حسینه شد. ت- شکوفه ها در مقابل وزش باد به خود لرزید.
اگر بخواهیم جمله ای با فعل «آمدن» به طور مؤدبانه درباره ی خود به کار ببریم،کدام گزینه درست است؟
الف- من خدمت شما رسیدم. ب- من خدمت شما مشرف شدم
پ- من خدمت شما آمدم ت- گزینه ی 1و2
در کدام گزینه می توان نهاد را حذف کرد؟
الف- خود دانش آموز باید تلاش کند. ب- حتماً تو باید در کلاس حضور داشته باشی.
پ- شیخ الرئیس بوعلی سینا کتاب قانون را تألیف کرد. ت- ما وطن خود را دوست داریم.
در کدام گزینه، یک جمله حذف شده است؟
الف- آمده بودم که این مطلب را به شما بگویم امّا نشد. ب- به جان شما، من هرگز این سخن را نگفته بودم.
پ- سال ها در این خانه زندگی کردیم. ت- چه بهتر که از قبل این موضوع را به من گفتی.
.در کدام گزینه صامت میانجی وجود ندارد؟
الف- دوستان ب- آشنایان پ- تشنگی ت- نیاکان
در تمامی گزینه ها واج میانجی دیده می شود به جز...
الف- سبزیجات-دانشجویان ب- خستگی-درماندگی
پ-پلکان-نکته ای ت-بهاران-خوردنی
فعل مناسب را از داخل کمانک انتخاب نمایید.
الف-« مردم با اتّحاد و یک پارچگی به موفقیّت ( دست یافت - دست یافتند)
ب-« هیئت رسیدگی حل اختلاف نظر نهایی خود را( اعلام کرد- اعلام کردند)
در جمله ی « درخت هر چه بارش بیش، سرش خم تر» کدام یک از اجزای جمله حذف شده است؟ چرا؟
در جمله ی « من گفتم: چه بهتر که تو هم باما همراه می شوی.» کدام یک از اجزای جمله حذف شده است؟ چرا؟
آیا می توان نهاد جدا را در عبارت زیر حذف کرد ؟چرا؟
«با احترام،ما ،دانش آموزان کلاس سوم دبیرستان تقاضا می کنیم کتاب های تازه ای برای کتاب خانه تهیّه کنید.»
دلیل حذف نشدن نهاد جمله ی مقابل چیست؟« منِ بیچاره باید به تنهایی این همه کار را انجام دهم.»
با توجه به عبارت «من دیروز رفتم که سرهنگ احمدی،دوست پدرم، را ببینم؛امّا نتوانستم.»
الف- بدل را مشخص کنید.
ب- یک مورد حذف بیابید و نوع آن را بنویسید.
پ- یک وابسته ی وابسته بیابید و نوع آن را بنویسید.
انواع حذف را در جمله های زیر مشخص کنید.
الف- یار ما این دارد و آن نیز هم.
ب- به خدای کعبه، رستگار شدم.
در کدام گزینه نمی توان نهاد را حذف کرد؟ چرا؟
الف- توی دانش آموز باید درس بخوانی .
ب- ما هفته ی آینده به مسافرت می رویم.
انواع حذف را در جمله های زیر مشخص کنید.
الف- تصمیم داشت این کتاب را بنویسد ،امّا میسر نشد.
ب- همین که به نوشتن پرداختم ،خوابم برد.
در عبارت زیر چه جزئی حذف شده است به چه قرینه ای؟
« دنیا بازاری است که گروهی در آن سود می برند و گروهی در آن زیان.»
کدام جمله از نظر مطابقت نهاد با فعل درست و کدام نادرست است؟
الف- مجلس شورای اسلامی لایحه ی مربوط به بودجه را تصویب کردند.
ب- حضرت محمد(ص) در چهل سالگی به رسالت مبعوث شدند.
عبارت زیر را بخوانید و سپس به سؤالات پاسخ دهید.
«یک روز اهالی اصفهان باخبر شدند که مجتهد تازه ای بر مجتهدین افزوده شده،هنوز کمی نگذشته بود که برجستگی فکری خود را به همه ی اصفهانی ها شناساند ،این بود که او را جزو بیست نفر مجتهد طراز اول برای مجلس انتخاب کردند.»
حذف فعل در کدام قسمت صورت گرفته است وبه چه قرینه ای؟
عبارت زیر را بخوانید و سپس به سؤالات پاسخ دهید.
« شاخه های پرپیچ و خم بید مجنون می رقصد و از پنجره ی باز به اتاقم می آید . می خواستم پنجره را ببندم؛ اما نتوانستم.»
الف- آیا جمله ی « شاخه های پرپیچ و خم بید مجنون می رقصد» از نظر مطابقت نهاد و فعل صحیح است؟ چرا؟
ب- در عبارت« می خواستم پنجره را ببندم؛ اما نتوانستم.» مورد حذف شده را بیابید و بنویسید حذف به چه قرینه ای صورت گرفته است؟
در جمله ی« انسان خویشتن دار،درس بزرگی و معرفت به دیگران می دهد.»
الف- جمع بستن کدام نقش دستوری در فعل تأثیر می گذارد؟
ب- گونه ی مؤدبانه ی فعل جمله را بنویسید.
درس ششم نگارش تشریحی
.مقاله ها از نظر شیوه ی نوشتن چگونه هستند؟
الف- تحلیلی – تشریحی – تحقیقی ب- اجتماعی – سیاسی – فرهنگی
پ- ساده – فنّی – مصنوع ت- انتقادی – فکاهی – ادبی
درس« تربیت انسانی و سنّت ملّی ما» در کتاب ادبیّات دوم از نظر شیوه ی نگارش چگونه است؟
الف- تحلیلی ب- تشریحی پ- تحقیقی ت- فنّی
نوشته های تشریحی و نوشته های تحلیلی حاصل چیست؟
الف- پژوهش نویسنده یا دیگران- دیده ها و شنیده ها ب- دیده ها و شنیده ها-تأمّلات درونی نویسنده
پ- تأمّلات درونی نویسنده- دیده ها و شنیده ها ت- دیده ها و شنیده ها - پژوهش نویسنده یا دیگران
عام ترین و رایج ترین راه تشریح چیست؟
الف- فکر کردن راجع به موضوع
ب- طرح پرسش هایی در مورد ابعاد مختلف یک چیز یا شخص یا پدیده
پ- تهیه طرح و چار چوب نوشته ت- استفاده از پژوهش دیگران
در کدام گزینه پسوند«ان» نشانه ی جمع است؟
الف-گیاهان ب- شادان پ- کندوان ت- سپاهان
کدام مفهوم نادرست است؟
الف-مردان= جمع مرد ب- بامدادان = زمان و هنگام صبح
پ- بهاران = هنگام بهار ت- کوهان= جمع کوه
نوشته های تشریحی و تحلیلی چه تفاوتی دارند؟
با توجه به متن زیر به هر یک از سؤالات پاسخ دهید.
« کلاس دوم بغل دفتر بود. بعد سالن بود؛ خالی و بزرگ که دو ستون سفید چهارگوش پرش کرده بود وآن ته سه چهار میز و نیمکت شکسته، دیوار روبه رو پوشیده از عکس پهلوانان ویک نقشه ی آسیا و...»
الف- این نوشته به چه شیوه ای نگارش شده است؟
ب- این نوشته حاصل کدام یک از موارد زیر است؟
1)دیده ها و شنیده ها 2) تأمّلات درونی نویسنده 3) پژوهش نویسنده یا دیگران
درس هفتم گروه فعلی
از نظر ساخت فعل (ساده- پيشوندي- مركب) فعل جمله هاي زير را مشخص كنيد.
الف- او بچه های کلاس را دست می اندازد.
ب- برادرم ماراز خطرات این کار آگاه کرد و به خانه اش باز گشت.
زمان فعل های(دارد دیده می شود – فکر کرده است – اعلام نموده بود ) به ترتیب در کدام گزینه آمده است؟
الف- ماضی مطلق – ماضی مستمر – ماضی بعید ب- ماضی مستمر – ماضی نقلی- ماضی بعید
پ- ماضی مستمر – ماضی بعید – ماضی نقلی ت- ماضی مستمر – ماضی نقلی – ماضی بعید
در کدام گزینه،پیشوند معنای تازه وجدیدی به فعل ساده می دهد؟
الف- برشمرد ب- برافراشت پ- برخاست ت- فراگرفت
فعل تمام گزینه ها مرکب است غیر از...
الف- من درس زبان فارسی را دوست دارم. ب- او از خواسته هایش چشم پوشید.
پ- او هیچ وقت دست از پا خطا نمی کند. ت- من در این شهر دوست دارم.
کدام فعل هم ماضی است و هم مضارع؟
الف- می فهمید ب- می فهم پ- می فهمانم ت- فهمیدند
بن مضارع در کدام گزینه نادرست است؟
الف- داشتم برمی خاستم: برخیز ب- چشم پوشیده اند: پوش
پ- گفته است:گو ت- یافته است: یاب
از مصدر «گماشتن» زمان های خواسته شده را در ساخت های خواسته شده بنویسید.
ماضی بعید سوم شخص مفرد
ماضی مستمر اول شخص جمع
جمله ی زیر را گذرا کنید
مداد ها از دست علی افتاد
عبارت زیر را بخوانید و سپس به سؤالات پاسخ دهید.
«یک روز اهالی اصفهان باخبر شدند که مجتهد تازه ای بر مجتهدین افزوده شده،هنوز کمی نگذشته بود که برجستگی فکری خود را به همه ی اصفهانی ها شناساند ،این بود که او را جزو بیست نفر مجتهد طراز اول برای مجلس انتخاب کردند.»
زمان و گذر یا ناگذر بودن فعل «شناساند» را بنویسید.
نوع ساختمان افعال مشخص شده را در متن را بنویسید.
- با توجه به جمله ی زیر به سوالات پاسخ دهید.
(( صیادان و کشاورزان فارغ از کار روزانه , در بستری گرم , تن های خسته ی خویش را به خواب سپرده اند.))
الف) زمان و نوع فعل چیست؟ این فعل را به زمان آینده تبدیل کنید.
فعل«می آفرید» را به صورت مضارع التزامی بنویسید.
درس هشتم زندگی نامه
چرا زندگی نامه ها باید دور از غرض ورزی نوشته شوند؟
دلیل امتیاز کتاب« تاریخ بیهقی» از کتاب های تاریخی دیگر چیست؟
كدام گزينه از« روش هاي گرد آوري اطلاعات » براي نوشتن«زندگي نامه» نيست؟ ...............
الف – مشاهدات شخصي ب – استفاده از منابع كتاب خانه اي
پ- بازنويسي ت – پرسش از افراد مطلع
اگر «زندگي نامه» شكل رمان گونه داشته باشد ،وظيفه ي نويسنده چيست؟ .............................................................. .............................................................................. .......................................... ..................................................................................................
در نوشته ی زیر که بخشی از زندگی نامه ی گاندی است ،نویسنده برای خارج نمودن نوشته از حالت عادی از چه شیوه ای استفاده کرده است؟
«اصلاحگر بود یا قدیس یا سیاستمداری بی پروا؟ در نظر بیش تر جهانیان گاندی اصلاحگری انقلابی بود که پیروانش در وی چون قدیسی می نگریستند.»
چرا در نوشتن یک زندگی نامه باید به واقعیّات زندگی شخص مورد نظر تکیه کرد؟
زندگی نامه گونه ای از نوشته های ............................است.
زندگی نامه علاوه بر رعایت نکات فنی چگونه باید نوشته شوند تا سهم خود را در پژوهش های تاریخی و فرهنگی حفظ کنند؟
درس نهم جمله ی ساده و اجزای آن
اجزاي جمله ي زير را مشخص كنيد.
موسيقي دلپذيرو گوش نواز،معاني ژرف و دقيق و چشم انداز هاي هنري اشعار حافظ،ما را با دنياي رازآلود وي بيش تر آشنا مي گرداند.
نمودار اجزاي جمله ي « زيارت قبول» را رسم كنيد.
نمودار اجزاي جمله ي « اشعار مهدی اخوان ثالث، شاعر توانمند معاصر، با فرهنگ غنیّ ایرانی در آمیخته است.» را رسم كنيد.
نمودار اجزاي جمله ي « خاطرات تلخ و شیرین زندگی، پیمانه ی حیات آدمی را پر می سازند.» را رسم كنيد.
جمله ی زیر را مجهول کنید.
لباس زهرا پوسیده است.
در متن زیر به موارد خواسته شده پاسخ دهید:
« گویی در میان این کاروان کوچک ،بذر عشق پاشیده بودند؛ عشقی که زندگی و شادی می آفرید و در برابر دروغ و خودخواهی ،سرسختانه می ایستاد و برای راستی و حقیقت تلاش می کرد.»
الف- فعل« پاشیده بودند» را مجهول کنید.
ب- فعل جمله ی آخر ساده است یا مرکب ؟چرا؟
جمله ی« شاخه های پرپیچ و خم بید مجنون می رقصد و از پنجره ی باز به اتاقم می آید .» با گذرا کردن فعلشان دوباره نویسی کنید.
کدام یک از افعال زیر قبل از پذیرفتن تکواژ«ان» گذرا به متمم بوده است؟
الف- رهاندن ب- خوراندن پ- فهماندن ت- پوشاندن
جمله ی «نسیم جان بخش بهاری،عطر خوش شکوفه ها را به سوی ما می آوَرَد.» را تبدیل به جمله ی ناگذر کنید.
ت) جمله ی (( صیادان و کشاورزان فارغ از کار روزانه , در بستری گرم , تن های خسته ی خویش را به خواب سپرده اند.)) جند جزئی است و گذرا به چیست؟
ساختمان افعال جمله ي زير را مشخص كنيد.
«بيش ترين تأثير را در شكل گيري ذهن من و نگرش اخلاقي و ديني ام ، پدرم داشته است. از اوان كودكي با پدرم انس داشتم. پدر مطالب فراواني به من ياد داد.»
