نمونه سؤال زبان فارسي 3(نيم سال دوم)
درس دوازدهم
1.جاهای خالی را با کلمات مناسب به گونه ای تکمیل کنید که معنای فعل ها تغییر یابد.
الف-.................گرفت. ب- ......................گرفت
2.معنای غیر مستقیم هر عنصر زبانی چگونه استنباط می شود؟
3 مشخص كنيد واژه هاي زير ، مشمول كدام يك از وضعيت هاي چهارگانه ی تغییر معنایی واژه شده اند؟
آسمان دستور
خوازه رعنا
4آیا می توان از طریق هم نشینی واژگان و روابط معنایی آن ها به معنی جمله ی« دهانش بوی شیر می دهد.» پی برد؟
5..واژه هاي مشخص شده زير ، مشمول كدام يك از وضعيت هاي چهارگانه ی تغییر معنایی واژه شده اند؟
« به دستور فرمود تا در آید ، در ساعت وارد شد ،کیسه ای زر بدو داد و بر او دستار و جبّه پوشاند.»
6.با توجه به عبارت زیر به سؤالات داده شده پاسخ دهید.
« در نمایشگاه کتاب و مطبوعات ،چند جلد کتاب و مجلّه خریدم و پس از تماشای کتاب فروشی ها و هیجان خریداران، از انتشارات سمت نیز بازدید کردم.»
میان دو واژه ی «کتاب » و«مجله» کدام رابطه ی معنایی برقرار است؟
شیوه ی ساخت واژه ی «نمایشگاه» چگونه است؟
یک واژه بیابید که به شیوه ی علامت اختصاری ساخته شده باشد.
واژه ی«تماشا » مشمول کدام وضعیت چهارگانه شده است؟
7.در بیت زیر واژه ای بیابید که با از دست دادن معنای پیشین و پذیرفتن معنای جدید به دوران بعد منتقل شده است ؛ سپس معنای قدیم و جدید آن را بنویسید.
باغبانا ز خزان بی خبرت می بینم آه از آن روز که بادت گل رعنا ببرد.»
8..در ساخت هر کدام از واژه های مشخص شده از چه شیوه ای برای واژه سازی استفاده شده است؟
یاری اندر کس نمی بینم ،یاران را چه شد؟ دوستی کی آخر آمد؟ دوستداران را چه شد؟
9..تشدید در کدام واژه ها نادرست به کار رفته است ؟مشخص کنید.
قضّات حقّ من بررّسی
10.در جمله ی «دیروز لباس به شما می آمد.» رابطه ی کدام واژه با فعل ، جمله را معنی دار کرده است؟
11..صورت کامل سر واژه های زیر را بنویسید.
اتکا هما
12.علامت اختصاری ترکیب « کتابخانه ملّی ایران» را با استفاده از سر واژه های آن بنویسید.
13.با استفاده از روش «ترکیب» از واژه ی « کوش» یک واژه ی جدید بسازید.
14.در بیت زیر واژه ای بیابید که هم معنای قدیم خود را حفظ کرده و هم معنای جدید گرفته است.
دریا دلان راه سفر در پیش دارند پا در رکاب راهوار خویش دارند
15.در دو بیت زیر
« محفل ما دگر امروز به بستان مانَد عیش خلوت به تماشای گلستان مانَد
به خشم رفته ی ما را، که می بَرَد پیغام؟ بیا ، که ما سپر انداختیم، اگر جنگ است»
واژه ای بیابید که تحول معنایی یافته است؟
کدام واژه با حفظ معنای قدیم ،معنای جدید نیز گرفته است؟
16.رابطه ی معنایی دو واژه ی «ماه » و «ستاره» چیست؟
ترادف تضمن تناسب تضاد
17.چگونه می توان به معنی واژه ی «خویش» در عبارت زیر پی برد؟
« همه آمده بودند از خویش و آشنا گرفته تا همسایه ها.»
18.علامت اختصاری « سازمان مطالعه و تدوین کتب دانشگاهی » را بنویسید.
19.در جای خالی واژه های مناسبی بنویسید که معنای فعل ها را تغییر دهد.
الف-......................پرید. ب- ..............................پرید.
20.هريك از واژه هاي زير مشمول كدام يك از وضعيت هاي چهارگانه هستند؟
الف- آسمان ب- دستور
21.در ساخت هر کدام از واژه های زیر از چه شیوه ای برای واژه سازی استفاده شده است؟
الف- ناجا ب- پایانه
22.واژه ی خوش نام با کدام روش ساخته شده است؟
23.واژه ی مشخص شده در بیت زیر مشمول کدام وضعیت چهارگانه شده است؟
« خورده است خدا ز روی تعظیم سوگند به روی هم چو ماهت»
24.با فعل «گشت» دو جمله با معنای مختلف بنویسید.
درس سیزدهم گروه اسمی 1
1.در عبارت زیر
« دکتر معین، استاد دانشگاه تهران و مؤلّف یک لغت نامه ی فارسی بود.»
واژه ی «دکتر» و « استاد » چه نقشی دارند؟
2.جمع مکسر واژه های زیر را بنویسید.
مدینه عارف قافله
3.در متن زیر به موارد خواسته شده پاسخ دهید:
« یکی از تماشاچی ها که کیف قهوه ای نسبتاً کهنه ای بر دوش داشت، دست پسر بچه ی خردسال را گرفت و به سرعت از میان جمعیّت گذشت . هنوز ده قدمی دور نشده بود که صدای چرخ کالسکه ای در کوچه او را متوجه خود ساخت. وقتی برگشت سرهنگ افتخاری را دید.
نوع وابسته های مشخص شده را بنویسید.
« وابسته ی وابسته» را بیابید ، نام آن را بنویسید و سپس نمودار پیکانی آن را رسم کنید.
4.کلمه ی «سروان» را طوری به کار ببرید که یک بار شاخص قرار گیرد و بار دیگر هسته ی گروه اسمی باشد.
5.در جمله ی« اشعار مهدی اخوان ثالث، شاعر توانمند معاصر، با فرهنگ غنیّ ایرانی در آمیخته است.» کدام نقش تبعی به کار رفته است؟ آن را مشخص کنید.
104.«رضا» در کدام گزینه ،نقش تبعی دارد؟
احمد و رضا را دیدم. رضا،برادرم آمد رضا و احمد را دیدم احمد از رضا ناراضی بود
105.مفرد جمع های مکسر زیر را بنویسید.
حِکَم: مکاتیب: سلاسل:
106.نقش کلمات مشخص شده را بنویسید.
نثر جهانگشا دشوار و دریاب است.
علی برادر بزرگم امروز از مسافرت آمد.
107.شاخص را در جمله ی زیر مشخص کنید.
علامه ی بزرگ ، استاد علی اکبر دهخدا ، لغت نامه ی فارسی را تدوین کرد.
108.کلمه ی «امام زاده» را طوری به کار ببرید که یک بار شاخص قرار گیرد و بار دیگر هسته ی گروه اسمی باشد.
109. در گروه اسمی مشخص شده (( صیادان و کشاورزان فارغ از کار روزانه , در بستری گرم , تن های خسته ی خویش را به خواب سپرده اند.)) نام وابسته ها را بنویسید.
110.در جمله ی« استاد كمال الملك با هنرآموزي به تصوير گران همه ي جهان نام خود را در تاريخ هنر ثبت كرد.»
الف-کدام واژه« شاخص »است؟
ب- کدام واژه بدل است؟
111.دركدام عبارت هسته ی گروه اسمی «مشتق – مركب» است؟
# قدمت قصه وقصه گويی به قدمت پيدايش زبان وگويايي انسان است .
# خداوند اين انسان هارا با گفتاری روشن واسلوبی حكيمانه والفاظی شيوا بيان می فرمايد .
# انسان هيچ گاه جهان را به همان گونه و همان اندازه كه جغرافيا ازآن سخن می گويد،نمی بيند .
# قصه،همواره منعكس كننده ی ديدگاه انسان درباره ی جهان وعوامل ناشناخته ی پيرامون آن است.
112.درهمه ی عبارات زيربه جز ..........شاخص به كاررفته است .
* و آن كسان نامه نبشتند وحاكم سجل كرد درمجلس وديگرقضا ت نيزگواهی نبشتند .
* حسنك گفت به روزگارسلطان محمود به فرمان وی درباب بوسهل خطامی كردم ...
* ازخواجه عميد شنيدم كه اين شب كه ديگر روز آن حسنك را بردار می كردند بوسهل نزديك پدرم آمد .
* سيد اشرف الدين گيلانی از ميان مردم برخاست بامردم زيست وبعد ازمرگ هم درميان مردم پرآوازه بود.
113. دركدام جمله صفت مبهم به كاررفته است ؟
* بيش ازچندنفر درتالار سخن رانی حاضر نشده بودند .
* ورود هشتمين پيشوای شيعه ، موجب رضايت ايرانيان شد .
*داستان اين دانايان مردم گريز، بسيار ماننده است به آن داستان
* بزرگ ترين بخش ادبيات دوره ی مشروطه ، به مسائل سياسی روز اختصاص دارد .
114.دركدام گزينه وابسته ی پيشين به كارنرفته است ؟
الف) هرانسانی پاك متولد می شود . ب) من ازتحمل اين وضع خسته شدم .
ج) دوست من درمسابقه ی دو،سوم شد. د) روزشهادت شهيدمطهری راروز معلم ناميدند
115.در جمله ی«شمابايد كتاب های خودتان را درهر فرصت مناسب ،مطالعه نماييد.»چندضمير وچند مضاف اليه وجود دارد ؟
116«گل»در جمله ی«زيباترين گل سرخ باغ تقديم تو باد»مجموعاً چند صفت پيشين وپسين دارد ؟
117. اوزان جمع مكسر« درهم ، متاع ، كتاب و افق »را بنويسيد .
118. كدام كلمه درعبارت زير هسته ی گروه اسمی نيست ؟
نگرش حاكم برآ موزش ادبيات فارسی در دانشگاه های ما ، نگرش لغوی ودستوری بوده است .
الف) نگرش ب) آموزش ج) فارسی د) دانشگاه
119. هسته ی گروه اسمی« يكی بی بها مرد آهنگر» كدام است
120. دركدام گروه اسمی ، تعداد وابسته های پيشين بيشتراست ؟
* خانه ی عموجواد *چند دكترمتخصص داخلی * كدام استاد ايران * هردو پژوهشگر
121. كلمه های تشكيل دهنده ی گروه اسمی«همين چند كتاب تاريخی خواندنی »كدامند ؟
122. درجمله های زير به ترتيب چندضمير پرسشی وچند ضمير اشاره به كاررفته است ؟
# يكی ازدانش آموزان به مغازه ای رفت تا ليوانی بخرد.او به ليوانی اشاره كرد .فروشنده پرسيد:كدام ليوان را
می خواهی ؟ او پاسخ داد كه: آن ليوان را می خواهم .فروشنده دوباره از او پرسيد كه :كدام ليوان را می خواهی ؟ اوجلوتر رفت وليوان را برداشت و گفت كه :همين را می خواهم .
123. اگر هريك از واژه های زيردر گروه اسمی به عنوان صفت به كار رود كداميك صفت بيانی نيست ؟
الف) خوش بو ترين ب)شكفته ج) خندان د) بهاره
124. نوع كدام تركيب با بقيه فرق می كند ؟
- كيف پسر همسايه - رنگ سفيد شيری - كتاب تاريخ ايران - سايه گيسوی نگار
125. درعبارت « شماكه اين سخنان را می شنويد چندنفر رامی شناسيد كه بدانند زندگی راحت وآسوده رابرای چه می خواهند و اصلاً بدانند زندگی كامل چيست ؟»جمعاً چند صفت وجود دارد ؟
126.در کدام عبارت از نظر دستوری نقش «بدل» می یابید؟
الف- برادرم میرزا نزد آن استاد مشق می کرد ب- میرزا رضا تمام اوقاتش در مشق مستغرق بود.
پ- قلم را روی کاغذ می گذاشت یک قلم کلمه را تمام می کرد. ت-خیلی سفارش لازم بود تا میرزا شاگرد جدیدی بپذیرد.
127.در عبارت « دوست واقعی کسی است که با تسلط بر احساسات خویش یک دنیا شادی و عشق را برای همگان به ارمغان می آورد.» واژه ی «عشق» کدام نقش تبعی را داراست؟
128.در کدام گروه اسمی ، وابسته های بیشتری وجود دارد ؟
ÿ دویست و پنجاه و پنج دوربین فیلم برداری نو
ÿ همان خانه ی بزرگ ییلاقی
ÿ هر چهار کارگر ساده ی ساختمان
کشف حقیقت گردش زمین
129.در همه ی گزینه ها شاخص به کار رفته است ؛ به جز ..........
ÿ دکتر حسابی به عنوان برجسته ترین فیزیک دان معرفی شد .
ÿ امام حسین (ع) خورشید فروزان حق است .
ÿ برادر من ، مهندس عمران است .
حاج آقا کریمی از مدیران فعّال به شمار می آید .
130.وابسته ی کدام گزینه با دیگر وابسته ها تفاوت دارد ؟
ÿ دیوار گچ فرو ریخته
ÿ دیوار قلعه
ÿ دیوار بتون
دیوار ساختمان
131.واژه ی « امام » در کدام گزینه ، هسته ی گروه اسمی نیست ؟
ÿ امام علی (ع) دستگیر همه ی محرومان بود .
ÿ مهدی (عج) امام دوازدهم شیعیان است .
ÿ امام اوّل ما هرگز در برابر ستم ، تسلیم نشد .
امام همیشه مردم را به صبر و بردباری تشویق می نمودند .
132.در کدام گزینه ، تعداد وابسته های پیشین از دیگر وابسته ها بیشتر است ؟
ÿ دردناک ترین صحنه ها یک شب نمایش پیش آمد . یک کسی شبیه شعبده باز ها به این شهر آمده بود .
ÿ هر شاگرد اوّل و دومی یک بلیط مجّانی داشت و همه ی بچّه های ممتاز در آن نمایش شرکت کردند .
ÿ هرگز آن دقیقه و آن لذت برای استاد دانشجو تکرار نشد . دایی علی نیز آن لحظه را بهترین دقایق دانست .
همین که عینک به چشم آقا سعید رسید ، ناگهان همه چیز برایش عوض شد .
133.کدام واژه از نظر نگارش درست است ؟
ÿ اساتیر
ÿ قنادیل
ÿ بساتین
میادین
134.در کدام گزینه « نقش تبعی » دیده نمی شود ؟
ÿ درآمد میرزا از مجلس مشق که از هر شاگردی یک تومان می گرفت به ماهی پنج تومان رسید .
ÿ برای من قصه هایی می گفت که او و مادرم هر دو ، آن ها را از مادر خود به یاد داشتند .
ÿ او نیز مانند مادرم توکلی داشت که به او مقاومت و استحکام اراده می بخشید .
محمّد بن منوّر ، کتاب « اسرار التوحید » را در احوال جدّ خود ابو سعید نوشته است .
135.نوع کدام وابسته با دیگر وابسته ها متفاوت است ؟
ÿ مرد عمل
ÿ کتاب ریاضی
ÿ داستان جذّاب
انقلاب ایران
136.جمع مکسّر کدام واژه نادرست است ؟
ÿ طالب : طلّاب
ÿ کبیر : اکابیر
ÿ وصی : اوصیا
حر : احرار
137.جمع مکسّر کدام کلمه نادرست است ؟
ÿ حکم : حاکم
ÿ متاع : امتعه
ÿ سلسله : سلاسل
غنی : اغنیا
138.در کدام گزینه « شاخص » وجود ندارد ؟
ÿ عمو حسین را بهتر از هر کس دیگر می شناسم .
ÿ علی اکبر دهخدا ، استاد مسلّم ادبیات است .
ÿ اهالی ده ، کدخدا را انتخاب می کنند و به امام رضا (ع) توکل می نمایند .
علّامه طباطبایی مؤلف کتاب المیزان است .
139.در کدام گزینه وابسته ی پیشین به کار نرفته است ؟
ÿ هر انسانی پاک متولد می شود .
ÿ دوست من در مسابقه ی دو ، سوم شد .
ÿ روز شهادت شهید مطهّری را روز معلّم نامیده اند .
من از تحمّل این وضع خسته شده ام .
140.در ترکیب زیر چند مضاف الیه وجود دارد ؟
دیوار باغ کدخدای شهر بزرگ تهران قدیم
141.نوع کدام ترکیب با بقیه متفاوت است ؟
ÿ کیف پسر همسایه
ÿ رنگ سفید شیری
ÿ کتاب تاریخ ایران
سایه ی کیسوی نگار
142.در جمله ی زیر , یک وابسته ی پیشین مشخص کنید و نام آنرا بنویسید و معطوف به کار رفته در جمله تابع کدام نقش است؟
(( شیخ عطار , تاثیری خوشایند و دل نواز در وی باقی گذاشت.))
143.واژه ی (( کدام )) را در یک جمله به صورت صفت به کار ببرید.
144.در عبارت (( دیروز در سالن دانشکده , استاد حسینی مرا با شخصی که می گفت مهندس مخابرات است , آشنا کرد.)) شاخص را مشخص کنید.
145. با ذکر علت بنویسید کدام گزینه , شاخص ندارد.؟!؟!
الف) آقای طباطبایی ب) دکتر عبدالحسین زرین کوب پ) علامه علی اکبر دهخدا د) خواجه شمس الدین محمد
146. شاخص را در جمله زیر مشخص کنید.
(( مهندس جعفر محفق , در کنفرانس مهمی سخنرانی کرد.))
147. نقش کلمات مشخص شده را بنویسید.
علامه ی بزرگ علی اکبر دهخدا با تدوین لغت نامه خدمت فرهنگی نظیری انجام داد.
هیئت داوران دانش اموزان و دانشجویان ممتاز را برگزیدند.
148.در کدام عبارت های زیر (( نقش تبعی )) وجود دارد ؟ کدام واژه نشان دهنده ی این نقش است؟
الف) گسترش کتاب خوانی یکی از اهداف اصلی تعلیم و تربیت است.
ب) مهم ترین اثر ارزشمند استاد محمد معین , فرهنگ فارسی اوست.
149. جمع مکسر کلمه ((بلد)) را بنویسید.
150.نقش های تبعی را در جمله های زیر تعیین کنید . و نام آن ها را بنویسید.
الف) پدرش , خان بابا , قزوینی بود.
ب)گاندی , منجی و پیشوای هنر بود.
151. نقش کلمات مشخص شده را بنویسید.
دکتر غلامحسین یوسفی ادیب بر جسته ای بود.
حرفه ی مورخان در باره ی تملق بود .
دهخدا به زبان و فرهنگ ایران خدمت شایانی کرده است.
152. بدل و معطوف را در عبارت زیر بیابید و بنویسید.
ابوعلی سینا , نویسنده ی دانش نامه ی علایی با ابوریحان بیرونی و ابوسعید ابولخیر معاشرت داشت.
153.در جمله ی (( شما باید کتاب های خودتان را در هر فرصت مناسبی مطالعه نمایید.)) چند ضمیر و چند مضاف الیه وجود دارد؟
درس چهاردهم آشنایی با نوشته های ادبی
38.در عبارت « آواز خاکستری جیرجیرک ها مثل نخی بی انتها بود که رشته های ستم را پنبه می کرد.» کدام آرایه ی ادبی به کار نرفته است؟
حس آمیزی تشبیه استعاره کنایه
39. با توجه به جمله ی زیر ، نویسنده از چه عناصری در انتقال حالات درونی «کوزت» به خواننده استفاده کرده است؟
« باد سردی از جلگه می وزید . بیشه ظلمانی بود. بی هیچ برخورد برگ ها، بی هیچ اثر از آن روشنایی های مبهم و خنک تابستان. شاخه های عظیم به وضعی موحش سیخ ایستاده بودند. چند دسته از بتّه های خار ، در نقاط بی درخت سوت می زدند. علف ها ی بلند زیر نسیم مثل مار ماهی پیچ و تاب می خوردند... از هر طرف فضا های غم انگیز امتداد داشت.»
40.سه اثری را که نوشته ی ادبی روی خواننده می گذارد بنویسید.
41.جمله ی « محبّت دل انسان را شاد می کند» را یک بار به کمک تشبیه و بار دیگر با استعاره به نثر ادبی بنویسید.
42.نوشته ی زیر از نوع نوشته های علمی است یا ادبی؟ چرا؟ برای پاسخ خود سه دلیل بنویسید.
43.« زمین به بهار نشست؛ بهار گره از شکوفه باز کرد. نسیم در گیسوی بید افشان فرو پیچید. غنچه شکفتن آغاز کرد و سبزه دمید. گل هم چون یادی فراموش گشته،در آغوش چمن بشکفت.»
44.به کمک آرایه ی « جان بخشی» جمله ی زیر را به یک جمله ی ادبی و هنری تبدیل کنید.
« خورشید طلوع کرد.»
45.در کدام عبارت آرایه ی کنایه به کار رفته است؟
سینه با نسیم محبت شکفته می شود. روی زرد دل با محبت گلگون می شود
شادی دل از محبت است از محبت محبت،دل را به مهمانی شکفتن می برد.
46.به کمک آرایه های تشبیه و تشخیص «یک روز زمستانی سرد وپر برف » را در یک بند ادبی توصیف کنید.
47.جمله ی «محبت دل انسان را شاد می کند.» را یک بار با تشبیه و بار دیگر با استعاره به نثر ادبی بنویسید.
48.از میان واژگان داخل کمانک ،واژه ای که مناسب یک نوشته یادبی و هنری باشد،انتخاب کنید.
(همانند/ مثل)امواج که به شنزار ساحل راه می جویند ،دقایق عمر ما نیز به (جهت/ سوی) فرجام خویش می شتابند.
49.در کدام عبارت آرایه ی کنایه به کار رفته است؟
الف- سینه با نسیم محبت شکفته می شود. ب- روی زرد دل با محبت گلگون می شود
پ-شادی دل از محبت است از محبت ت-محبت،دل را به مهمانی شکفتن می برد.
50.«یک روز پاییزی» را در یک بند ادبی توصیف کنید.
51.یک جمله ی ادبی درباره «بارش باران» بنویسید ودر آن از آرایه ی «حس آمیزی» استفاده کنید.
52.به کمک عناصر و عوامل زیبایی آفرینی جمله ی زیر را به یک نثر ادبی و هنری تبدیل نمایید.(حداقل یک بند 3سطری)
درس پانزدهم گروه اسمی 2
1 .در عبارت« دل بستگی او به مطالعه و تحقیق ، در تمام دوران جوانی، وی را سرآمد ساخته بود.» کدام واژه نقش تبعی دارد؟ ومتمم اسم کدام است؟
2.در جمله ی «نگاه های اسیرم را همچون پروانه های شوق در این مزرع سبز آن دوست شاعر رها می کنم.» به ترتیب چند صفت و چند مضاف الیه وجود دارد؟
پنج-سه چهار - پنج چهار - سه سه- چهار
3.در عبارت :« نگاه هر انسان به هم نوع خود ،نمود رازآمیز و مبهم از افکار پنهان اوست.»
متمم اسم را در جمله ی زیر بیابید و نمودار پیکانی آن را رسم کنید.
4.« در کشورهای پیشرفته ،نیاز به پژوهش ،نیازی اساسی است. »
الف- « وابسته ی وابسته» را بیابید ، نام آن را بنویسید و سپس نمودار پیکانی آن را رسم کنید.
ب- کدام واژه دارای نقش تبعی است؟
5.در عبارت زیر« وابسته ی وابسته» را بیابید ، نام آن را بنویسید و سپس نمودار پیکانی آن را رسم کنید.
معلّم ،کتاب درس خوان ترین دانش آموز را برداشت و نکات برجسته ی آن را که در حاشیه نوشته شده بود، به دوستان دیگر نشان داد.
6.در جمله ی « نفرت از بیگانگان در دل هر انسان آزاده ای نهفته است.» متمم اسم را پیدا کنید.
7.در جمله ی « اکنون باید خود را برای جنگ با زمانه مهیّا کرد.» متمم اسم را پیدا کنید.
8.در گروه اسمی های زیر نوع وابسته ی وابسته را مشخص کنید ونمودار پیکانی آن را رسم کنید
الف- کتاب تاریخ جهان ب- رنگ آبی سیر
9.دو جمله بنویسید که در آن واژه های«گل » و «ایران» مضاف الیه مضاف الیه قرار گیرند.
10.برای واژه های ،ممیز مناسب بنویسید.
پارچه: ظرف:
11.در عبارت زیر نوع متمم ها را مشخص کنید.
« در کشورهای پیشرفته ،نیاز به پژوهش ،نیازی اساسی است. نفرت از بیگانگان در دل هر انسان آزاده ای نهفته است.»
12. در بیت« پی نماز به خاک نیاز رخ سودند/ نظر زغیر بریدند و یاد او کردند.» کدام کلمه «متمم» نیست؟
الف- خاک ب- غیر پ- نماز ت-نیاز
13. در بیت« بر طرف رود چون بوزد باد بر درخت/ آید به گوش ناله ی نای و صفیر رود» نقش کدام کلمه باکلمه های دیگر متفاوت است؟
الف- نای ب- گوش پ- طرف ت-درخت
14.« تا» در کدام گزینه «ممیز» است؟
الف- دو تا سیب برداشتم. ب- تا اصفهان، رفتم و برگشتم. پ-وزیر خارجه با هم تای مصری خود ملاقات کرد. ت-تا پنج فرسخی شهر ،رسید.
15.متمم قیدی ،متمم اسم و متمم فعل را در عبارت زیر مشخص کنید.
« من با ایشان در مدرسه مصاحبه کردم و نکاتی به ایشان یاد دادم.»
16 .در عبارت « دوست واقعی کسی است که با تسلط بر احساسات خویش یک دنیا شادی و عشق را برای همگان به ارمغان می آورد.» کدام واژه« متمم اسم» است؟
17.در جمله ی« استاد كمال الملك با هنرآموزي به تصوير گران همه ي جهان نام خود را در تاريخ هنر ثبت كرد.» «صفت مضاف الیه » را مشخص کنید.
18. هسته ها و وابسته ها را در جمله ی زیر مشخص کنید و نوع وابسته های وابسته را بنویسید.
(( دو رشته اشک از چشم نعش حیوان ریخت بیرون.))
19.با توجه به متن زیر
... به تهران آمدم ولی روحم در ایل در میان کوه های سبز و سفید ، در چادرِ سیاه و کنارِ آن چشمه باقی ماند.
الف- واژه ی مشخص شده کدام نقش تبعی را نشان می دهد؟
ب- یک صفت مضاف الیه در متن پیدا کنید.
درس شانزدهم طنز پردازی
53.به چه دلیل جمله ی زیر در طنز آمیز کردن یک نوشته مؤثر است؟
« شتر در خواب بیند پنبه دانه»
این جمله مصداق چه کسانی است؟
54.چرا در یک نوشته ی طنزآمیز گاه غلط های املایی آگاهانه به کار برده می شود؟
55.یک ضرب المثل فارسی بنویسید که در آن انتقاد توأم با طنز دیده شود؟
56.یک طنز پرداز چگونه حقیقت را در ذهن خواننده برجسته می کند؟
57.در نوشته ی زیر ،از چه شیوه ای برای طنز نویسی استفاده شده است؟
58.« چشمتان روز بد نبیند،بعد از سه روز پالتو ها آماده شد. بدفرم ،بدترکیب و بی قواره بود. دامن آن در خط نبود مثل ترازوی عدالت دادگستری ایران، بالا و پایین می نمود.
59.در طنز نویسنده ،چگونه حقیقت را در ذهن خواننده برجسته تر می کند؟
60. «شتر» در ابیات طنز زیر نماد چه کسانی است؟
آن یکی پرسید اشتر را که هی از کجا می آیی، ای فرخنده پی
گفت: از حمام گرم کوی تو گفت: خود پیداست از زانوی تو
الف- زاهدان ریاکار ب- مدعیان دروغین پ- اشخاص فروتن ت-اشخاص فضول
61نویسندگان از شیوه های مختلفی برای ساخت طنز استفاده می کنند که اساس همه ی آن ها......................................است.
62.در ضرب المثل « دهنه ی جیبش را تار عنکبوت گرفته» زبان طنز به انتقاد از چه کسانی می پردازد؟
درس شانزدهم طنز پردازی
53.به چه دلیل جمله ی زیر در طنز آمیز کردن یک نوشته مؤثر است؟
« شتر در خواب بیند پنبه دانه»
این جمله مصداق چه کسانی است؟
54.چرا در یک نوشته ی طنزآمیز گاه غلط های املایی آگاهانه به کار برده می شود؟
55.یک ضرب المثل فارسی بنویسید که در آن انتقاد توأم با طنز دیده شود؟
56.یک طنز پرداز چگونه حقیقت را در ذهن خواننده برجسته می کند؟
57.در نوشته ی زیر ،از چه شیوه ای برای طنز نویسی استفاده شده است؟
58.« چشمتان روز بد نبیند،بعد از سه روز پالتو ها آماده شد. بدفرم ،بدترکیب و بی قواره بود. دامن آن در خط نبود مثل ترازوی عدالت دادگستری ایران، بالا و پایین می نمود.
59.در طنز نویسنده ،چگونه حقیقت را در ذهن خواننده برجسته تر می کند؟
60. «شتر» در ابیات طنز زیر نماد چه کسانی است؟
آن یکی پرسید اشتر را که هی از کجا می آیی، ای فرخنده پی
گفت: از حمام گرم کوی تو گفت: خود پیداست از زانوی تو
الف- زاهدان ریاکار ب- مدعیان دروغین پ- اشخاص فروتن ت-اشخاص فضول
61نویسندگان از شیوه های مختلفی برای ساخت طنز استفاده می کنند که اساس همه ی آن ها......................................است.
62.در ضرب المثل « دهنه ی جیبش را تار عنکبوت گرفته» زبان طنز به انتقاد از چه کسانی می پردازد؟
درس هفدهم ساختمان واژه 1
173. کدام اسم از اسم+بن مضارع ساخته شده است؟
الف- گوشمال ب- دست بند پ- خود نویس ت-نوآموز
174.کدام یک از واژه های مرکب زیر از نظر ساختمان با دیگر واژه ها هماهنگی ندارد؟
الف- کتاب خوان ب- وطن خواه پ- چادر نشین ت-خوش نویس
175.در جمله ی «دل بستن به این جهان زود گذر کاری بسیار کودکانه است.»
الف- کدام هجای واژه ی کودکانه دارای «تکیه» است؟
ب- با توجه به اجزای تشکیل دهنده ی واژه ی «زودگذر » الگوی زیر را کامل کنید.
.......................+...................... ....................
176.در جمله ی« انسان خویشتن دار،درس بزرگی و معرفت به دیگران می دهد.» واژه ی « خویشتن دار »را در الگوی« ......................+................ ..............قرار دهید
177.یک مثال بزنید که بر اساس الگوی «اسم+بن مضارع اسم» ساخته شده باشد.
178.در جمله ی « رادمردان ایران زمیندلاوری های بی مانند ی در طول تاریخ از خود نشان داده اند.»
الف- در واژه ی « رادمردان »تکیه روی کدام هجا قرار دارد؟(آن هجا را بنویسید)
ب- واژه ی مرکب« رادمرد » را در الگوی «.........................+.......................... ..............................»قرار دهید.
179.با وجود این که می دانیم واژه ی «دشوار » از دو جزءِ «دش+خوار» ساخته شده است ،چرا اهل زبان ،این واژه را ساده به شمار می آورند؟
180.واژه ی مرکب« خداشناس» در حقیقت فشرده ی یک جمله ی ................جزئی با.............است.
181.کدام واژه ی مرکب،در حقیقت فشرده ی یک جمله ی سه جزئی با مفعول است؟
گل خانه سحرخیز آلوبخارا زبان شناس
182.واژه ی مرکب ،کدام است؟
قلمدان نکته دان سرمه دان چینه دان
183.مجموع مضاف و مضاف الیه یا صفت و موصوف یا ترکیب های عطفی ، هنگامی که با هم تشکیل یک کلمه بدهند ، چند تکیه و کدام تکیه ، باقی می ماند؟
فقط یکی- آخرین فقط یکی- اوّلین
دو تا- میانی و آخرین دوتا- اوّلین وآخرین
184.کدام واژه ی مرکب،در حقیقت یک گروه اسمی است که به هنگام ترکیب ، جای هسته و وابسته در آن ، عوض شده است؟
آلوبخارا گل خانه چوب لباس جانماز
185.اجزای تشکیل دهنده ی کدام گروه از واژه ها (با توجّه به نوع دستوری اجزای تشکیل دهنده) با دیگر گروه ها متفاوت است؟
دست بوس- دما سنج- کف گیر گوش مال- هواپیما – آشپز
شب بو- جانماز- گلاب نامه رسان- نمک پاش- خط کش
186.واژه هایی مثل « دشوار» و« دبستان» از نظر ساختمان چگونه است؟ چرا؟
187.کدام یک از واژه های زیر یک واژه ی مرکب است؟ چرا؟
خودپسند کتاب علی
درس هجدهم
کلمات دخیل در املای فارسی1
شکل درست غلط های املایی را بنویسید.
کلمه ی محمل-طاق ضربی- مصون و محفوظ- ثواب و مصلحت- طیلصان آبی-زیان دیده و غرامت زده- نطق قرا – هبوط و صعود- شعوزه و طامات
درس نوزدهم مرجع شناسی
63.دایره المعارف فارسی در چند مجلد و به سرپرستی چه کسی تدوین شد؟
64.چه اطلّاعاتی در ماهنامه ی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی به نام «نمایه» منتشر می شود؟
65.از جمله منابع رایانه ای که دسترسی به مراکز اطلاعاتی سراسر دنیا را ممکن می سازد چیست؟
66.منابع دیداری و شنیداری از چه نظر برای محققان اهمیّت دارند؟
67.یک دایره المعارف چند دانشی نام ببرید که قرن ها پیش نگاشته شده است.
68.کار تدوین «دانش نامه ی ایران و اسلام» در سال 1354 زیر نظر .............................آغاز شد.
الف- دکتر غلامحسین مصاحب ب- احسان یارشاطر پ- احمد بیرشک ت- خان بابا مشار
69.«نمایه» به عنوان یکی از منابع فرعی تحقیق، در برگیرنده ی چه اطلاعاتی است؟
70.لوح های فشرده (دیسکت) جزءِ کدام منابع تحقیق محسوب می شوند؟
71.کتاب «ریحانه الادب» جزءِ کدام نوع کتاب هاست؟
72.هریک از منابع زیر،جزو کدام یک از مراجع اصلی تحقیق به حساب می آید؟
الف- معجم الادبا ب- دانش نامه ی جهان اسلام
73.«نسخه های خطی» و «طومارها» جزءِ کدام دسته از مراجع تحقیق هستند؟
74.کتاب «چشمه ی روشن» از دکتر غلامحسین یوسفی جزءِ کدام دسته از مراجع تحقیق به شمار می رود؟
75.تألیف دایره المعارف به شیوه ی نوین در ایران از پنجاه سال پیش با ترجمه ی ........................به کمک گروهی از دانشمندان آغاز شد.
درس بیستم ساختمان واژه2
188برای هر کدام از الگو های زیر واژه ی مشتق بسازید.
الف- اسم+انه= اسم..........................ب- بن ماضی+ان= صفت/قید..................................پ- بن ماضی+ار= صفت..........................
189.واژه ی مرکب کدام است؟
الف- چینه دان ب- سرمه دان پ- نکته دان ت-قلمدان
190.بین دو واژه ی «وحشی گری» و «آهنگری» از جهت اجزای تشکیل دهنده ،چه تفاوتی وجود دارد؟
191.واژه ی«زیاد» را در دو گروه اسمی یک بار به عنوان صفت وبار دیگر به صورت قید صفت به کار ببرید.
192.برای ترکیب «بن مضارع+ار+ صفت» یک نمونه بنویسید.
193.در جمله ی «دل بستن به این جهان زود گذر کاری بسیار کودکانه است.» کدام واژه «صفت مشترک با قید » است؟
194.با وجود این که می دانیم دو واژه ی «رفتار» و «گرفتار» هردو از «بن ماضی+ار» تشکیل شده اند،تفاوت ساخت این دو واژه در چیست؟
195.در مورد واژه های مشخص شده در بیت زیر،به ترتیب کدام یک از گزینه ها درست است؟
بی نام تو بی نام و نشان خفته به خاکم با نام تو مشهود به چشم همگانم
الف- هر سه متمم ب- هر سه صفت مشتق ج- متمم - صفت مشتق- متمم د- متمم - صفت مشتق - صفت مشتق
196.(( روزانه)) از نظر ساختمان چه نوع صفتی است؟
197.ساختمان واژه های زیر چگونه است؟
کاروان شادی سر سختانه
درس بیست و یکم نقش های زبان
71.چگونه می توان ثابت کرد که بیت زیر نظم است ،شعر نیست؟
توانا بود هر که دانا بود ز دانش دل پیر برنا بود»
72.آیا می توان بیت زیر را شعر منظوم دانست؟ دلیل خود را بنویسید.
به نام خداوند جان آفرین حکیم سخن در زبان آفرین
73.چرا بیت زیر را «شعر منظوم» می نامیم؟
هر مرغ فکر کز سر شاخ سخن بجست بازش به طره ی تو به مضراب می زدم
74.رسیدن به حکم عامی « زمین به دور خورشید می گردد» به کدام نقش زبان مربوط می شود؟
ما چهار نقش زبان را چه زمانی و چگونه فرا می گیریم؟
75.درست وغلط بودن هر یک از جملات زیر را مشخص کنید.
الف- اساسی ترین نقش زبان ایجاد ارتباط در میان افراد یک جامعه ی زبانی است.
ب- ما نقش های زبان را همراه با خود در کودکی به عنوان بخشی از فرایند رشد طبیعی بدون نیاز به درس و آموزگار فرا می گیریم.
ج- دانش و مهارتی که در زمینه ی زبان و نقش های آن به طور طبیعی به دست می آوریم، بسیار گسترده و نامحدود است.
76.مفاهیم عام و انتزاعی جمله ی «درخت رشد می کند» با تکیه بر کدام یک از نقش های زبان قابل فهم است؟
77.از چه قواعد و ضوابطی برای آفرینش ادبی کمک می گیریم؟
78. با توجه به بیت « فریب جهان را مخور زینهار/ که در پای این گل بود خارها» کدام نقش زبان بیشتر آشکار است؟
الف-محمل اندیشه ب- حدیث نفس پ- آفرینش ادبی ت- ایجاد ارتباط
79.ما ابتدا نقش های زبان را در دوران ...............وتا اندازه ی .............فرا می گیریم.
الف- میان سالی- زیاد ب- جوانی- زیاد پ- کودکی – زیاد ت- کودکی- کم
80. در عبارت« او از گفته ی خود پشیمان بود ومرتباًخود را سرزنش می کرد.» کدام نقش زبان بیشتر آشکار است؟
الف-محمل اندیشه ب- حدیث نفس پ- آفرینش ادبی ت- ایجاد ارتباط
81.هر یک از جمله های زیر بیانگر کدام یک از نقش های زبانی است؟
الف- سلام،چطوری؟ می بینی چه باران تندی می بارد.
ب- ستارگان گل میخ های طلایی هستند که در کاسه ی بلورین آسمان کوفته شده اند.
82.کدام یک از نقش های زبان،کارکرد اجتماعی بیشتری دارد؟
83.منظور ازنقش« حدیث نفس» در زبان چیست؟
84.از موارد زیر، کدام انتقال اطلاع و کدام، ایجاد هم زبانی است؟
الف- خطاب به دوست: مسئولین مدرسه،دانش آموزان برتر را به ساحل خزر می برند.
ب- خطاب به دوست: می بینی چه زود بهار سپری شد!
85.کدام یک از ابیات زیر شعر منظوم ا ست؟ دلیل خود را بنویسید.
الف- چه خوش روزی بود روز جدایی اگر با وی نباشد بی وفایی
ب- منم چون شاخ تشنه در بهاران تویی هم چون هوای ابر و باران
86.اساسی ترین نقش زبان .......در میان افراد یک .................است.
87.سخن گفتن درباره ی خود به تنهایی و حتی در سکوت مربوط به کدام نقش زبان است؟
88.در کدام یک از نقش های چهار گانه ی زبان ،بر ساخت های صوری و معنایی زبان، لایه هایی از ساخت تازه می افزاییم که در محدوده ی نظام زبان توصیف پذیر نیستند؟
89.با کمک کدام یک از نقش های چهار گانه ی زبان به احکام علمی دست می یابیم؟
90.برای « آفرینش ادبی» از اصول و قواعدی کمک می گیریم که..............................
درس بیست و دوم اسناد و نوشته های حقوقی
76.وجه التزام در قول نامه چیست؟
77.اسناد غیر تجاری در چه صورتی رسمی محسوب می شوند؟
78.اسناد خرید و فروش در چه صورت جزءِ اسناد رسمی حقوقی به شمار می روند؟
79.«خلاصه ی مذاکرات یک گروه ،شورا ،صنف در بخش های اداری و شرکت های خصوصی و نهادهای آموزشی» چه نام دارد؟
80.در مورد تنظیم سند کدام گزینه نادرست است؟
الف- تمامی سندها باید در یک نسخه و خوش خط و خوانا باشد. ب- همه ی شرایط مورد نظر باید ذکر و ثبت شود.
ج- متن سندها واحد و از پیش تعیین شده باشد. د- باید امضاها یک سان، معلوم و مشخص باشد.
81.همه ی گزینه ها اسناد تجاری هستند جز گزینه ی...
الف- سفته ب-رهن ج- چک د- برات
درس بیست و سوم
کلمات دخیل در املای فارسی2
.در کدام گزینه غلط املایی وجود ندارد؟
الف- سفت فلک- نگاه اعورانه ب- سیره ی انبیاء-بهبوحه ی حمله پ- مدح و ذم- اتاب و خطاب ت- خلع صلاح- کهنه رباط دنیا
کدام گروه از واژه های دخیل عربی در فارسی ،«بی نشان» اند؟
الف-تاریخ معاصر- مسیر مستقیم ب-خاتم الانبیاء- امیرالمؤمنین پ- عجالتاً- ندرتاً ت-لذا—علی هذا
درس بیست و چهارم ساختمان واژه3
198.کلمه ی «دست به عصا» در کدام گزینه نقش قیدی دارد؟
الف- او دست به عصا راه می رفت. ب- او دست به عصا بود
پ- به پیران دست به عصا باید کمک و احترام کرد. ت- دست به عصا نشانه ی پیری است.
199.کدام واژه گاهی کاربرد اسمی و گاهی کاربرد قیدی دارد؟
الف- آموزگار ب- مسلمان پ- ناخواسته ت-دانشجو
200.ساختمان واژه ی «زیاده خواهی» چگونه است؟
الف- مشتق ب- مرکب پ- مصدر مرکب ت- مشتق مرکب
201.واژه ی «حقوق بگیر» چگونه ساخته شده است؟
الف- اسم+وند+بن ماضی= اسم ب- صفت+وند+بن مضارع=صفت
پ- اسم+وند+بن ماضی= صفت ت- اسم+وند+بن مضارع=اسم
202.واژه ی «پخت وپز» از...................ساخته شده است؟
الف- بن مضارع+وند + بن ماضی ب- بن ماضی + وند + بن مضارع
پ- بن مضارع+ وند + بن مضارع ت- بن ماضی + وند + بن ماضی
203.ساخت واژه های هریک از گزینه های زیر را بنویسید.
زمستان گلستان بیدادگری سی وسه پل
204.در متن زیر به موارد خواسته شده پاسخ دهید:
« یکی از تماشاچی ها که کیف قهوه ای نسبتاً کهنه ای بر دوش داشت، دست پسر بچه ی خردسال را گرفت و به سرعت از میان جمعیّت گذشت . هنوز ده قدمی دور نشده بود که صدای چرخ کالسکه ای در کوچه او را متوجه خود ساخت. وقتی برگشت سرهنگ افتخاری را دید.
الف-هریک از واژه های «تماشاچی » «خردسال» و «کوچه» چه نوع ساختمانی دارند؟
ب- واژه ی«دلبستگی» را بر اساس ترتیب اجزای سازنده ی آن، تا مرحله ی تکواژ تجزیه کنید.
205.در جمله ی« استاد كمال الملك با هنرآموزي به تصوير گران همه ي جهان نام خود را در تاريخ هنر ثبت كرد.» واژه ی«هنر آموزی» را بر اساس ترتیب اجزای سازنده ی آن، تا مرحله ی تکواژ تجزیه کنید.
206.در جمله ی زیر واژه های «مشتق» و «مشتق-مرکب » را مشخص کنید.
« مدیران این دانش سرا در اسن نویسی و گفت وگوهای پس از آن ،دچار نا ههماهنگی شدند.»
207.واژه ی«دانش آموزان » را بر اساس ترتیب اجزای سازنده ی آن، تا مرحله ی تکواژ تجزیه کنید. سپس تعداد صامت های آ را بنویسید.
208.واژه ی«خودخواهی » را بر اساس ترتیب اجزای سازنده ی آن، تا مرحله ی تکواژ تجزیه کنید.
209.برای الگوی «اسم+ وند+بن صفت» یک مثال بنویسید
210.پسوند کدام صفت نسبی ،متفاوت است؟
الف- تحتانی ب- حیوانی ج- جسمانی د- فوقانی
211.ساختار همه ی واژه های یکسان است به جز واژه ی .....
الف- زد وبند ب- پرس و جو ج- گیر ودار د- خواب و خور
212.ساختار همه ی واژه های یکسان است به جز واژه ی .....
الف- رنگ به رنگ ب- رخت خواب ج- خدانشناس د-مالامال
